Bolkestein winnaar van Big Brother Awards

support for Bits of Freedom

[Amsterdam, 24 oktober 2004; persbericht] EU Commissaris Bolkestein is een van de winnaars van de Big Brother Awards 2004 die zondagavond zijn uitgereikt tijdens een drukbezochte ceremonie in Paradiso, Amsterdam. Met de award worden personen, bedrijven en overheden te kijk gezet die zich het afgelopen jaar te buiten zijn gegaan aan het controleren van burgers en afbreken van hun privacy. Andere winnaars zijn het Centrum voor Werk en Inkomen, het Digidoor project in Almere en het Europees plan voor het bewaren van bel- en surfgedrag. De jaarlijkse uitreiking werd voor de derde maal georganiseerd door de burgerechtenorganisatie Bits of Freedom.

EU Commissaris Bolkestein heeft de award in de categorie personen gekregen voor het sluiten van een overeenkomst met de VS waarin de EU zijn privacy-wetgeving opschort om zo de overdracht mogelijk te maken van passagiersgegevens aan de VS. Bolkestein heeft de overeenkomst in 2003 namens de Commissie gesloten. Het Europees parlement heeft hevig geprotesteerd en het Europees Hof van Justitie gevraagd de overeenkomst ongedaan te maken.

In de categorie bedrijven en instellingen heeft Digidoor een award gekregen. Digidoor is een project van scholen in Almere waarbij gegevens van basisschool-leerlingen in een digitaal bestand worden verzameld. Het bestand bevat veel gevoelige informatie over leerlingen en is te benaderen vanaf het internet. Uit informatie van de projectleider van Digidoor blijkt dat bij de opzet nooit is nagedacht over privacy en beveiliging. Ook ontbreekt een reglement en hebben de ouders van de leerlingen geen informatie ontvangen.

In de categorie overheden heeft het Centrum voor Werk en Inkomen een award gekregen. Het Centrum voor Werk en Inkomen is het afgelopen jaar een aantal malen in het nieuws geweest nadat bleek dat de instelling het met de privacy van werkzoekenden niet zo nauw neemt. Het Centrum bleek het internetgebruik van werkzoekenden heimelijk en op afstand volgen. In elk van de 130 CWI kantoren is een aparte kantoorruimte ingericht waar personeel alles kan zien wat werkzoekenden op de terminals doen. Bovendien bleek het Centrum de persoonlijke gegevens van werkzoekenden op internet te plaatsen. Complete CV's werden online gezet, inclusief naam, adres, e-mail adres en zelfs geheime telefoonnummers.

De bewaarplicht verkeersgegevens heeft een award gekregen in de categorie voorstellen. Het Kabinet is voorstander van dit Europees plan om telefoon- en internetbedrijven voortaan alle gegevens over bel- en surfgedrag te laten opslaan. Van 450 miljoen Europeanen wordt dan systematisch bewaard naar wie zij hebben gebeld, ge-sms't en e-mail verstuurd, vanaf welke plekken ze mobiel gebeld hebben en welke websites zij hebben bezocht. Deze zeer ingrijpende maatregel geeft overheden toegang tot zeer persoonsgevoelige informatie van alle dus ook onverdachte burgers.

Uit de in totaal 12 nominaties (verdeeld over vier categorieën) komt volgens de jury een duidelijke trend naar voren. De overheid legt zich meer en meer toe op het verzamelen en verwerken van grote hoeveelheden 'zachte' informatie over onverdachte burgers.

De jury van de Big Brother Awards bestaat uit advocaat Christiaan Alberdingk Thijm, jurist Lodewijk Asscher, hoogleraar computerbeveiliging Bart Jacobs, jurist Bert-Jaap Koops, adviseur Fred Eisner en publiciste Karin Spaink. De winnaars werden bekend gemaakt tijdens een druk bezochte uitreiking in Paradiso, Amsterdam, gepresenteerd door columnist Pieter Hilhorst.

Met de Big Brother Awards wil Bits of Freedom duidelijk maken dat privacy geen abstract begrip is dat uitsluitend betrekking heeft op anderen. Door de dieptepunten van het afgelopen jaar op een rij te zetten, wordt privacy herkenbaar en bespreekbaar.