1. Inleiding

Om de ontwikkeling van een nieuwe referentie implementatie van DNS inclusief DNSSEC (Bind V9) bij ISC veilig te stellen heeft de stichting zich jegens ISC garant gesteld voor een bedrag van US$ 500.000. Restricties in de garantiestelling zijn de beschikbaarheid onder een open source licentie en belangrijke sponsoring door andere instellingen. Twee nieuwe sponsors voor Bind V9 hebben zich inmiddels aangediend bij ISC.

Andere nieuwe projecten zijn: een project om implementatie documentatie voor Bind V9 te realiseren, het ontwikkelen van een prototype voor een veilige en robuuste netwerk cluster gericht op (basis) scholen (schoolLAN), een tweetal Web wedstrijden voor scholieren (ThinkQuest Nederland en TwinSite-2000), een research uitwisselingsprogramma in samenwerking met USENIX (ReX), en de ontwikkeling van een parser generator voor natuurlijke talen (AGFL) bij de Katholieke Universiteit Nijmegen.

Een aantal projecten uit voorgaande jaren zijn in 1999 met steun van NLnet voortgezet: een systeembeheer- en netwerk conferentie (SANE 2000) georganiseerd door de NLUUG, de ontwikkeling van een alternatieve ftp service (SIRS) bij de Vrije Universiteit in Amsterdam, de ontwikkeling van een Open Source PXE netwerk boot implementatie (NILO) en de sponsoring van een initiatief voor het blokkeren van direct e-mail (MAPS).

Een tweetal organisaties zijn door NLnet met een donatie ondersteund: de Free Software Foundation (FSF) en Computer Professionals for Social Responsibility (CPSR).

2. Beleid en activiteiten van de stichting

2.1 Stichtingsbeleid t.a.v. projecten

1. stimulering van internet technologie door middel van subsidiëring en/of co-sponsoring van software ontwikkelingsprojecten;
2. stimulering van verspreiding en uitwisseling van kennis over internet technologie door middel van co-sponsoring en/of mede-organisatie van conferenties, workshops en wedstrijden;
3. stimulering van internet ontwikkelingen door software ontwikkeling in eigen beheer;
4. stimulering van geavanceerd wetenschappelijk onderzoek naar netwerk technologie, in samenwerking met universiteiten;
5. stimulering van internet kennisontwikkeling en kennisuitwisseling door het (co-)sponsoren van uitwisselingsprogramma's tussen universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstituten.

2.2 Activiteiten in 1999

Teus Hagen is (mede namens NLnet) lid van het bestuur van ISC. Halverwege 1999 bleek dat het project niet binnen de oorspronkelijk geplande tijd gerealiseerd kon worden, en dat extra middelen nodig waren om toch het gewenste eindresultaat te bereiken. NLnet heeft daarom een garantie van US$ 500.000 aan ISC verstrekt voor het completeren van de BIND V9 implementatie, onder een tweetal voorwaarden. Een deel van dit bedrag is in 1999 aan ISC gedoneerd (te weten US$ 75.000). De eerste voorwaarde was dat ISC actief zou zoeken naar andere sponsors. De tweede en meest essentiële voorwaarde van NLnet was dat de eerste productie release van de software onder een open source type licentie (BSD) plaats zou vinden. Aan de eerst genoemde voorwaarde is gewerkt: USENIX en NSI hebben financiële ondersteuning van dit project toegezegd. Naar verwachting zal de eerste bèta release van de software in februari 2000 gevolgd worden door een of meer definitieve releases medio 2000, alle onder de BSD licentie voorwaarden.

Een plan voor de tweede fase (het server gedeelte en de volledige service software distributie) is eind 1999 door de stichting goedgekeurd. Implementatie van de tweede fase is in december 1999 begonnen; volgens de planning zal in december 2000 de service volledig kunnen draaien, en zal alle ontwikkelde software vrijelijk beschikbaar gesteld worden. Met de tweede fase is een bedrag gemoeid van ongeveer € 143.000. Een uitgebreider overzicht van de technische aspecten van SIRS vindt u verderop in dit verslag.

NILO is een door Stichting NLnet geïnitieerd project om een vrij distribueerbare implementatie in source code te vervaardigen van de door Intel gedefinieerde PXE standaard voor Network Interface Cards (NIC). Dit werk wordt uitgevoerd door Rob Savoye in Colorado, en wordt volledig gesubsidieerd door de stichting - zie http://www.nilo.org. Rob's werk wordt gereviewd door een drietal personen van de Etherboot/Netboot e-mail lijst. De implementatie is in februari 1999 begonnen, en zou oorspronkelijk in oktober 1999 voltooid worden. Technische en organisatorische problemen hebben echter helaas tot grote vertragingen geleid, zodat de resterende ca. 60% van het project pas in de loop van 2000 uitgevoerd zal worden.

In 1999 is gewerkt aan een prototype netwerk voor gebruik op de basisschool. Dit prototype draait nu op een drietal basisscholen (OBS de Samensprong in Grubbenvorst, OBS het Fluitschip en OBS de Troubadour in Hoorn). Er is nu volledig Internet gebruik mogelijk (via een NLnet server in Grubbenvorst) voor de scholen onder een eigen domein (schoolbus.nl).

Verdere uitwerking van dit project in 2000 vergt inzet van nieuw personeel. Gezocht wordt naar een geschikte kandidaat om zich intensief aan dit project te wijden.

Het eerste bestuur bestaat uit: Boudewijn Nederkoorn (SURFnet BV), Frances Brazier (NLnet) en Aad van der Niet (BVEnet).

Pien Voortman zorgt als directeur van Stichting ThinkQuest Nederland voor het continueren en uitbreiden van de reguliere ThinkQuest (voor 12-19 jarigen) zowel nationaal als internationaal, maar vooral ook voor het opzetten van nieuwe programma's. In 2000 worden ThinkQuest voor Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie (BVE) en ThinkQuest voor Junioren (groepen 6, 7 en 8 van de basisscholen) voor het eerst georganiseerd.

Stichting NLnet heeft aan Stichting ThinkQuest Nederland in december 1999 een startsubsidie van ruim € 225.000 verstrekt.

Het ReX/IRDP comité, belast met de organisatie van dit programma, bestaat uit vijf leden:
Evi Nemeth en Peter Honeyman (USENIX),
Frances Brazier en Teus Hagen (NLnet)
Mike O'Dell (neutraal: door USENIX en NLnet voorgedragen).
Dit comité heeft tot taak projecten te entameren, voorstellen te evalueren, het verloop te monitoren en de voortgang te evalueren.

Het eerste samenwerkingsproject, een uitwisseling tussen de University of Colorado en de Vrije Universiteit op het gebied van Globe, zal in januari 2000 van start gaan.

De VU heeft een aparte leerstoel voor de IIDS groep ingesteld, waarin Frances Brazier benoemd is. Het onderzoek van de IIDS groep zal zich vooral richten op ontwikkeling van technologie (architectuur/model vorming) liggend tussen Artificial Intelligence (agent gebaseerde technologie) en gedistribueerde systemen. In eerste instantie zal het gebruik van agenttechnologie in gedistribueerde netwerkomgevingen centraal staan in dit onderzoek. De betekenis van mobiliteit, autonomie en betrouwbaarheid bij ontwikkeling van (mogelijk gedistribueerde) toepassingen op het Internet speelt hierbij een belangrijke rol. Het onderzoek van deze groep zal toepassingsgericht zijn waarbij, zo nodig, fundamentele vraagstellingen ten aanzien van het gebruik van gedistribueerde Internet systemen niet zullen worden gemeden, maar juist onderzocht in een toepassingsgerichte context.

Net als bij alle projecten van NLnet zullen alle uitkomsten in het geheel vrij ter beschikking komen voor niet commercieel gebruik.

In januari 2000 is NLnet Labs op het Amsterdamse WTCW terrein (Matrix gebouwen complex) gevestigd. Voor de start zijn twee medewerkers aangetrokken. Ted Lindgreen, de voormalige directeur van NLnet's ISP vennootschappen, gaat het laboratorium leiden. Een van de eerste onderwerpen waar NLnet Labs zich mee bezig gaat houden is het invoeren van DNSSEC op het niveau van nationale naming authorities (ccTLDs).

Prof. Kees Koster (KU Nijmegen) houdt zich onder andere bezig met ondersteuning van de ontwikkeling van grammatica's voor natuurlijke talen en het automatisch genereren van efficiënte parsers uit dergelijke grammatica's. Het project "Affix Grammars over a Finite Lattice" (AGFL) behelst enerzijds het uitontwikkelen en beschikbaar stellen van resultaten van onderzoek en tools van de KUN als Open Source onder GNU licentie, en anderzijds het toepassen van de beschikbare techniek in bovengenoemd (netwerk) domein: informatie zoeken. Dit project wordt in de periode januari 2000 - september 2001 uitgevoerd bij de KUN met een subsidie van Stichting NLnet van ruim € 113.000.

Paul Vixie (bekend van o.a. ISC) heeft op persoonlijk initiatief en op eigen verantwoording een "zwarte lijst" van afzenders samengesteld, door met gegronde technische kennis van Internet-zaken de afzender(s) van SPAM te traceren (zie http://maps.vix.com). Om de continuïteit van het MAPS systeem te verzekeren en het persoonlijk risico voor Paul Vixie weg te nemen, is besloten tot de oprichting van een non-profit organisatie MAPS, LLC in Californië, USA. Per 1 januari 1999 heeft de stichting een "life time" lidmaatschap afgesloten met MAPS, LLC voor US$ 25.000. Met een aantal van deze "sponsor" lidmaatschappen is het mogelijk voor MAPS, LLC om haar initiële kosten te dekken totdat de dienstverlening selfsupporting is geworden.

2.3 Verdere plannen voor 2000

Om meer inzicht te verkrijgen in de huidige stand van zaken binnen Nederlandse universiteiten/onderzoeksinstellingen, en om potentiële mogelijkheden voor samenwerking te peilen, is begonnen met een reeks bezoeken aan onderzoeksinstellingen. Het bezoek aan de KUN resulteerde in het eerder genoemde AGFL projectvoorstel. Begin 2000 zal deze rondgang compleet worden gemaakt. Het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI), de Katholieke Universiteit Brabant (KUB), de Universiteit Utrecht (UU), en de Technische Universiteit Eindhoven (TUE) staan voor het eerste kwartaal op het lijstje.

Ook hogescholen behoren tot potentieel interessante samenwerkingspartners. De Hogeschool Enschede is bezocht, maar dit bezoek heeft tot nu toe tot weinig resultaten geleid.

2.4 Het SIRS project nader belicht

De voornaamste taak van het SIRS project is het bouwen van client en server software componenten die om kunnen gaan met Globe DSO's waarin typische Internet resources zoals web pagina's en ftp-bare software pakketten verpakt zijn.

wordt omgezet naar:

en voor deze naam wordt vervolgens door de BIND name server een TXT record geretourneerd waarin een Globe object handle te vinden is. Deze object handle wordt vervolgens met behulp van de Globe locatie service vertaald naar een (lijst van) URL(s). Een objecthandle is feitelijk niets anders dan een random bit string: het is een echte, locatie-onafhankelijke object identifier. Een object handle wordt dus uiteindelijk gebruikt om de dichtstbijzijnde kopie van het gerefereerde object te vinden.

Om een standaard web browser toch met Globe URNs te kunnen laten omgaan is een conventie afgesproken om zo'n Globe URN te verpakken in een normale HTTP URL, in de vorm van een object naam en een gateway adres; voor het eerder gegeven voorbeeld wordt dat bijvoorbeeld:

Ook zijn in de eerste fase hulpmiddelen als een eenvoudige Globe document server en tools om de inhoud van zo'n server te onderhouden ontwikkeld; hiermee is de opzet van de complete architectuur getest.

3. Geschiedenis en organisatie

3.1 NLnet historie

3.2 Bestuurlijke organisatie

4. Financiën

4.1 Fiscale status

Daarom is in overleg met de fiscale adviseurs van PricewaterhouseCoopers eind 1998 een procedure gestart om een dergelijke rangschikking te bereiken. In dit kader zijn op 23 februari 1999 de statuten van de stichting in overeenstemming gebracht met haar feitelijke algemeen nut beogende activiteiten. Daarop heeft de Belastingdienst Registratie en Successie op 9 maart 1999 de gevraagde status toegekend.

In aansluiting op deze procedure is een hernieuwd verzoek tot afgifte van een zgn. woonplaatsverklaring ingediend bij de Belastingdienst Ondernemingen ingediend, hetgeen op 8 juni 1999 geresulteerd heeft in het afgeven van een dergelijke verklaring. Hierdoor is het mogelijk om in bepaalde gevallen een gedeelte van de op buitenlandse dividenden ingehouden bronbelasting terug te vorderen.